Zapalenie rozcięgna podeszwowego: przyczyny, objawy i metody leczenia

Co to jest zapalenie rozcięgna podeszwowego?
Zapalenie rozcięgna podeszwowego (łac.

fasciitis plantaris) to stan zapalny struktury anatomicznej, jaką jest rozcięgno podeszwowe, czyli gruba taśma tkanki łącznej, biegnąca od kości piętowej do palców stopy. Struktura ta pełni kluczową rolę w podtrzymywaniu łuku podłużnego stopy oraz absorbowaniu obciążeń podczas chodzenia, biegania czy stania. Problemy z rozcięgnem mogą prowadzić do silnego bólu, szczególnie w okolicy pięty, co często utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego to jedno z najczęstszych schorzeń ortopedycznych, które dotyka zarówno sportowców, jak i osoby prowadzące mniej aktywny tryb życia. Problem ten może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej dotyczy osób w wieku 40–60 lat.

Przyczyny zapalenia rozcięgna podeszwowego

Zapalenie rozcięgna podeszwowego https://fala-uderzeniowa.warszawa.pl/ zazwyczaj wynika z nadmiernego obciążenia stopy. Przyczyn tego schorzenia może być wiele, a główne z nich obejmują:
1. Przeciążenia mechaniczne: Długotrwałe obciążenie stopy, szczególnie u osób, które często chodzą lub stoją przez długi czas, może prowadzić do mikrourazów rozcięgna. Sporty biegowe, jazda na rowerze czy podnoszenie ciężarów również mogą przyczyniać się do przeciążenia tej struktury.
2. Nadwaga: Osoby otyłe lub z nadwagą są bardziej narażone na zapalenie rozcięgna podeszwowego, ponieważ zwiększona masa ciała powoduje większy nacisk na stopy, co może prowadzić do przeciążenia rozcięgna.
3. Nieodpowiednie obuwie: Noszenie butów, które nie zapewniają odpowiedniego wsparcia dla łuku stopy, może zwiększać ryzyko rozwoju zapalenia rozcięgna podeszwowego. Szczególnie niebezpieczne są buty na płaskiej podeszwie lub obuwie sportowe bez odpowiedniej amortyzacji.
4. Zaburzenia biomechaniczne: Osoby z płaskostopiem, wysokim łukiem stopy, skróceniem mięśni łydek lub nieprawidłową biomechaniką chodu mogą być bardziej podatne na rozwój tego schorzenia. Nieprawidłowe ułożenie stopy w trakcie chodzenia prowadzi do nadmiernego napięcia rozcięgna.

Objawy zapalenia rozcięgna podeszwowego

Najbardziej charakterystycznym objawem zapalenia rozcięgna podeszwowego jest ból w okolicy pięty. Często opisywany jest jako ostry, kłujący ból, który nasila się szczególnie po dłuższym okresie odpoczynku, np. po nocy lub siedzeniu. Typowy dla tego schorzenia jest tzw. „ból startowy”, czyli intensywne dolegliwości bólowe odczuwane przy pierwszych krokach po wstaniu z łóżka rano.

Inne objawy obejmują:

Ból nasilający się po wysiłku: Choć podczas aktywności ból może chwilowo zmniejszyć się, nasila się po jej zakończeniu, co sprawia, że wiele osób doświadcza silnego dyskomfortu po zakończeniu treningu lub intensywnej pracy.
Uczucie napięcia w łuku stopy: Niektórzy pacjenci skarżą się na uczucie sztywności lub napięcia w okolicy łuku stopy.

Obrzęk: W niektórych przypadkach może dojść do lekkiego obrzęku w okolicy pięty.

Diagnostyka zapalenia rozcięgna podeszwowego

Diagnoza zapalenia rozcięgna podeszwowego zazwyczaj opiera się na wywiadzie lekarskim oraz badaniu fizykalnym. Lekarz ocenia stopień bólu, lokalizację dolegliwości oraz inne objawy mogące świadczyć o zapaleniu. W wielu przypadkach dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak zdjęcia rentgenowskie, nie są konieczne, chyba że istnieje podejrzenie innego schorzenia, np. złamania zmęczeniowego lub ostrogi piętowej.
W niektórych przypadkach lekarz może zlecić badanie ultrasonograficzne (USG) lub rezonans magnetyczny (MRI), które pozwolą dokładniej ocenić stan tkanek miękkich i wykluczyć inne potencjalne przyczyny bólu.

Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego

Leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego zależy od stopnia zaawansowania schorzenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. W większości przypadków możliwe jest złagodzenie objawów za pomocą terapii zachowawczych.
1. Odpoczynek i unikanie przeciążeń: Odpoczynek jest kluczowym elementem leczenia. Pacjentom zaleca się unikanie długotrwałego stania, chodzenia na dużych dystansach oraz sportów, które mogą nasilać dolegliwości bólowe.
2. Ćwiczenia rozciągające: Regularne rozciąganie mięśni łydek oraz rozcięgna podeszwowego może pomóc w zmniejszeniu napięcia i poprawie elastyczności tkanek. Ćwiczenia te często obejmują prostowanie stopy w kierunku palców lub korzystanie z piłeczki tenisowej, którą pacjent toczy pod stopą, aby delikatnie rozciągnąć tkanki.
3. Stosowanie lodu: Chłodzenie okolicy pięty może pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego oraz łagodzeniu bólu. Zaleca się aplikowanie lodu przez 15-20 minut kilka razy dziennie.
4. Wkładki ortopedyczne i obuwie: Noszenie specjalistycznych wkładek ortopedycznych może odciążyć rozcięgno podeszwowe, a także poprawić ułożenie stopy i zmniejszyć nacisk na piętę. Ważne jest również, aby pacjenci wybierali odpowiednie obuwie z amortyzacją oraz wsparciem dla łuku stopy.
5. Farmakoterapia: W przypadkach, gdy ból jest wyjątkowo dokuczliwy, lekarz może zalecić stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen czy naproksen, które pomagają w łagodzeniu bólu i redukcji stanu zapalnego.
6. Terapia fizykalna: W niektórych przypadkach pacjenci mogą być skierowani na fizjoterapię, która obejmuje ultradźwięki, jonoforezę czy terapię manualną. Celem tych zabiegów jest przyspieszenie regeneracji tkanek oraz poprawa funkcji stopy.

Zapobieganie nawrotom zapalenia rozcięgna podeszwowego

Choć leczenie zapalenia rozcięgna podeszwowego jest zazwyczaj skuteczne, istnieje ryzyko nawrotów schorzenia. Aby tego uniknąć, ważne jest przestrzeganie pewnych zasad:
Regularne ćwiczenia rozciągające: Codzienne rozciąganie mięśni łydek oraz rozcięgna podeszwowego może pomóc w utrzymaniu elastyczności tkanek i zmniejszyć ryzyko przeciążenia.
Noszenie odpowiedniego obuwia: Wybieranie butów z dobrą amortyzacją oraz wsparciem dla łuku stopy jest kluczowe w zapobieganiu nawrotom.
Kontrola masy ciała: Utrzymanie prawidłowej masy ciała zmniejsza nacisk na stopy i redukuje ryzyko przeciążenia rozcięgna.
Zapalenie rozcięgna podeszwowego może być uciążliwym i bolesnym schorzeniem, jednak dzięki odpowiedniemu leczeniu oraz profilaktyce można skutecznie kontrolować objawy i zapobiegać nawrotom.